Bij de overname van een handelsfonds is het van uitzonderlijk belang dat de overlater de overnemer in het bezit stelt van enkele attesten waaruit blijkt dat de overlater van het handelsfonds geen sociale en/of fiscale schulden heeft.

Weet dat U immers als overnemer van het handelsfonds aansprakelijk kan gesteld worden voor de eventuele sociale en fiscale schulden van de overlater in het geval deze in gebreke blijft om deze te voldoen.

Daar wij in de praktijk nog regelmatig vaststellen dat zelfstandigen bij de overname van een handelsfonds niet in het bezit werden gesteld van deze attesten willen wij dit belangrijke gegeven in herinnering brengen en meedelen waar of op welke manier deze attesten kunnen aangevraagd worden:

• Attest fiscale schulden
• Attest RSZ schulden
• Attest schulden Vlaamse Overheid
• Attest schulden sociale kas (Certificaat 16ter)

Het certificaat 16ter inzake schulden sociale kas dient te worden aangevraagd bij de sociale kas van de overlater.

Uiteraard dienen er nog andere aspecten grondig beoordeeld te worden bij een overname van het handelsfonds zoals onder meer en niet beperkend de overeenkomst zelf en de (handels)huurovereenkomst.

Ga dan ook niet ondoordacht te werk en contacteer een professionele en erkende cijferberoeper vooraleer U een handtekening onder een overeenkomst plaatst! U zou anders wel eens een berg fiscale en sociale schulden kunnen kopen.

(Auteur: Edwin Van Lommel – Fiscaal Accountant 11308681 – 30/11/2023)

De overnemer is hoofdelijk aansprakelijk tot na verloop van de termijn van de niet–tegenstelbaarheid voor de betaling van de belastingschulden verschuldigd door de overdrager na verloop van de in art 442 bis § 1 WIB 1992 en art 93 Undecies BTW-Wetboek vermelde termijn, tot beloop van het bedrag dat reeds door hem is gestort of verstrekt, of van een bedrag dat overeenstemt met de nominale waarde van de aandelen die in ruil voor de overdracht zijn toegekend voor de afloop van de voornoemde termijn.

Niet-tegenstelbaarheid en hoofdelijke aansprakelijkheid kunnen echter vermeden worden door bij de kennisgeving aan de Ontvanger een fiscaal certificaat te voegen, zowel van Directe Belastingen als van BTW, waarin de bevoegde ontvanger bevestigt dat de overdrager geen fiscale schulden heeft. Je dient dus vooreerst een fiscaal certificaat aan te vragen!

De Ontvanger heeft 30 dagen na de aanvraag de tijd om dit certificaat uit te reiken. Hou er rekening mee dat de Administratie deze tijd meestal ook neemt. Het certificaat blijft slechts 30 dagen geldig na de uitreiking! Vergeet ook niet dat het certificaat samen met de akte van overdracht moet teruggestuurd worden aan de Ontvanger binnen de 30 dagen na ontvangst.  Je doet dit best aangetekend.  Anders blijft de Overnemer gedurende een bepaalde tijd aansprakelijk.

Ook voor de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en de sociale verzekeringskas is een dergelijk certificaat noodzakelijk (zie link).

Aanvraag certificaat BTW

Aanvraag certificaat Directe Belastingen

Aanvraag certificaat RSZ

Aanvraag certificaat sociale verzekeringskas

Hierna volgt de integrale inhoud van de tekst van art 422 bis WIB1992:

§ 1. Onverminderd de toepassing van de artikelen 433 tot 440 is de overdracht in eigendom of in vruchtgebruik, van een geheel van goederen, samengesteld uit onder meer elementen die het behoud van de clientèle mogelijk maken, die voor de uitoefening van een vrij beroep, ambt of post of een industrieel, handels- of landbouwbedrijf worden aangewend, evenals de vestiging van een vruchtgebruik op dezelfde goederen, niet tegenstelbaar aan de ontvangers van de belastingen dan na verloop van de maand die volgt op die waarin een met het origineel eensluidend afschrift van de akte tot overdracht of vestiging ter kennis is gebracht van de ontvanger van de woonplaats of van de maatschappelijke zetel van de overdrager.

§ 2. De overnemer is hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de belastingschulden verschuldigd door de overdrager na verloop van de in § 1 vermelde termijn, tot beloop van het bedrag dat reeds door hem is gestort of verstrekt, of van een bedrag dat overeenstemt met de nominale waarde van de aandelen die in ruil voor de overdracht zijn toegekend voor de afloop van de voornoemde termijn.

§ 3. De §§ 1 en 2 zijn niet van toepassing indien de overdrager bij de akte van overdracht een certificaat voegt dat uitsluitend met dit doel is opgemaakt door de in § 1 bedoelde ontvanger van de belastingen binnen dertig dagen die de kennisgeving van de overeenkomst voorafgaan.

De uitreiking van dit certificaat is afhankelijk van een door de overdrager ingediende aanvraag in tweevoud bij de bevoegde ontvanger van de belastingen van de woonplaats of maatschappelijke zetel van de overdrager.

Het certificaat wordt geweigerd door de ontvanger indien op de dag van de aanvraag de overdrager bedragen verschuldigd blijft als belastingen en voorheffingen, in hoofdsom en opcentiemen, intresten, belastingverhogingen, belastingboetes of bijkomende kosten of indien de aanvraag is ingediend na de aankondiging van of tijdens een belastingonderzoek of na het verzenden van een vraag om inlichtingen met betrekking tot zijn belastingtoestand.

§ 4. Niet onderworpen aan de bepalingen van dit artikel zijn de overdrachten die worden uitgevoerd door een curator, een commissaris inzake opschorting of in geval van fusie, splitsing, inbreng van de algemeenheid van goederen of van een tak van werkzaamheid verricht overeenkomstig de bepalingen van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen.

§ 5. De in dit artikel bedoelde aanvraag en het in dit artikel bedoelde certificaat worden opgemaakt overeenkomstig de door de minister van Financiën vastgestelde modellen.

Na het schrijven van ons vorig artikel inzake de noodzaak voor de overnemer om een fiscaal certificaat BTW en Directe Belastingen te eisen bij overname van een handelszaak constateerden we dat dit ook zo moet voor de RSZ en de sociale verzekeringskas (dit laatste enkel bij overdracht van een eenmanszaak naar een vennootschap).
Dit betekent dat je nu al 4 attesten moet aanvragen!!! Ons vorig artikel werd dan ook op de website vervolledigd.

In navolging van de regeling op het vlak van Inkomstenbelastingen en BTW hebben ook de sociale verzekeringsfondsen voor zelfstandigen zich gewapend tegen personen die zich via de verkoop van bedrijfsgoederen onvermogend zouden willen maken.

Vanaf 1 januari 2006 zijn de overdracht van bedrijfsgoederen alsook de vestiging van een vruchtgebruik op deze goederen slechts tegenstelbaar aan de inninginstelling van de sociale bijdragen voor zelfstandigen na verloop van de maand die volgt op de maand waarin een eensluidend verklaard afschrift of een door de contractpartijen voor volledig, echt en waar verklaard afschrift ter kennis is gebracht aan de inninginstelling.

De overnemer is bovendien hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de schuldvorderingen verschuldigd door de verkoper aan het sociaal verzekeringsfonds na verloop van de voormelde termijn, tot beloop van het bedrag dat reeds door de koper werd betaald voor de afloop van de voornoemde termijn.

Aan het tegenstelbaarheidsprincipe en de hoofdelijke aansprakelijkheid kan ontsnapt worden wanneer de overdrager bij de akte van overdracht een certificaat toevoegt vanwege het sociale verzekeringsfonds waaruit blijkt dat er geen openstaande schulden zijn.

Het certificaat moet zijn opgemaakt binnen dertig dagen die de kennisgeving van de overeenkomst voorafgaan. Het sociaal verzekeringsfonds dient het certificaat uit te reiken of te weigeren binnen een termijn van dertig dagen na de indiening van de vraag van de overdrager. Een weigering tot afgifte is enkel mogelijk indien de overdrager op de dag van de aanvraag een zekere en vaststaande schuld heeft ten aanzien van de instelling of indien de aanvraag van de overdrager ingediend is na de aankondiging van of tijdens een controle door een sociale inspecteur.

Er is ook een verplichte kennisgeving aan de RSZ van elke overdracht, in eigendom of in vruchtgebruik, van een geheel van goederen, samengesteld uit onder meer elementen die het behoud van cliënteel mogelijk maken, die voor de uitoefening van een vrij beroep, ambt, post of een industrieel, handels- of landbouwbedrijf worden aangewend.

Zolang deze kennisgeving niet gebeurt en tot 30 dagen na deze kennisgeving, is de overdracht niet tegenstelbaar aan de RSZ. De RSZ hoeft er dus geen rekening mee te houden. Meer nog, indien in het kader van deze overname en voorafgaandelijk de verplichte kennisgeving, reeds bepaalde betalingen zouden gebeurd zijn, dan zal de overnemer, tot beloop van dit bedrag, hoofdelijk aansprakelijk worden voor de betaling van de sociale schulden van de overlater. Daarom ook moet voorafgaandelijk bij de RSZ een certificaat aangevraagd worden. De RSZ zal het certificaat weigeren indien op de dag van de aanvraag de overdrager een zekere en vaststaande schuld heeft t.o.v. de RSZ of indien een sociale inspectie werd aangekondigd.

Normaal wordt het certificaat afgeleverd binnen de 30 dagen.

Vergeet niet nadien dit certificaat samen met de akte van overdracht ter kennis te brengen aan de RSZ, waardoor de overdracht onmiddellijk tegenstelbaar wordt.

Aanvraag certificaat RSZ

Aanvraag certificaat sociale verzekeringskas

(Auteur: Georges Bauwens, erkend boekhouder-fiscalist BIBF 301 85 790)