Zeg niet meer “schenkingsrechten” of “successierechten” maar “schenkbelasting” of “erfbelasting”

Wat is er aan de hand?

Sinds 1 januari 2015 zijn een aantal fiscale bevoegdheden voor de schenkings- en successierechten overgeheveld naar de Gewesten.

Dit kan, volgens ons, op termijn leiden tot grote verschillen tussen de gewesten.
De Vlaamse overheid heeft dan ook al onmiddellijk:

• Een aantal fiscale bevoegdheden inzake registratie- en successierecht overgenomen.
• Ter zake een Vlaamse Codex Fiscaliteit opgemaakt, ter vervanging van het Wetboek Successierechten.
• Deze codex bevat nu alle regels van de Vlaamse en Federale overheid.
• Tevens werden er meer dan enkel fiscale bepalingen vastgelegd.

Wat zijn de bepalingen van de erfbelasting nu?

• Voortaan spreken wij dus over erfbelasting in plaats van successierechten.
• Als de overledene geen rijksinwoner van België is moet er enkel aangifte worden gedaan van eventuele onroerende goederen in België en wordt de nalatenschap belast met het recht van overgang bij overlijden.
• Als de overleden rijksinwoner zijn laatste fiscale woonplaats in Brussel of Wallonië had, dan zijn de Brusselse of Waalse successierechten van toepassing.
• Als de overledene zijn werkelijke woonplaats in een Belgische gemeente heeft, ook al is zijn wettelijke domicilie op het moment van overlijden in een ander land en heeft hij een andere nationaliteit, dan wordt hij beschouwd als rijksinwoner.
• Woonde de overledene tijdens de laatste vijf levensjaren op meer dan één plaats in België? Dan telt het gewest waar de overledene het langst woonde in die vijf jaar.
• Bent u erfgenaam van een overleden inwoner van België en was de laatste fiscale woonplaats van de overledene in het Vlaams Gewest, dan bent u de Vlaamse erfbelasting verschuldigd op de waarde van de verkregen goederen.
• In dit laatste geval dienen bij een overlijden de erfgenamen de aangifte in te dienen bij Vlaamse Belastingdienst.
  • Dit kunnen ze zelf doen of zich laten bijstaan door een notaris.
  • In deze aangifte van overlijden moet de waarde van de onroerende en roerende goederen in het bezit van de overledene (actief) worden opgenomen
  • U doet de aangifte met het formulier aangifte van nalatenschap 
  • Het aangifteformulier moet ondertekend worden door de indieners of hun gemandateerde.
  • Het ingevuld formulier stuurt u op naar
    • Vlaamse Belastingdienst – Erfbelasting
      Vaartstraat 16
      9300 Aalst
    • U kan het formulier ook faxen naar het nummer 053/72 23 75 of per mail via de site belastingen.vlaanderen.be
  • De aangifte moet gebeuren binnen een termijn van:
    • 4 maanden als het overlijden plaatsheeft in België
    • 5 maanden als het overlijden plaatsheeft in een land behorende tot de Europese Economische Ruimte (EER – de 28 lidstaten van de Europese Unie, IJsland, Liechtenstein en Noorwegen)
    • 6 maanden als het overlijden plaatsheeft buiten de EER.
    • Voor de berekening van de termijn geldt de datum van overlijden als begindatum en de datum van ontvangst door de Vlaamse Belastingdienst als einddatum.
    • In geval van ernstige moeilijkheden kunnen de erfgenamen een verlenging van de termijn aanvragen bij de Vlaamse Belastingdienst, tenzij de indieningstermijn al verstreken is.
    • De verlenging van de indieningstermijn zal echter niet leiden tot een verlenging van de betalingstermijn of een uitstel van intresten.
    • Wanneer de aangifte niet tijdig wordt ingediend, loopt iedere erfgenaam een verhoging van de belasting op.
    • Bij het indienen van een aangifte kunnen de erfopvolgers kiezen voor een gezamenlijke of een individuele aangifte:
      • Als u een gezamenlijke aangifte indient, wordt een globale afrekening (aanslagbiljet) verstuurd naar het adres van de woonstkeuze.
      • Als u kiest voor een individuele aangifte, ontvangt u een individuele afrekening (aanslagbiljet).
    • Na ontvangst van de aangifte wordt de verschuldigde erfbelasting berekend. De belastingplichtigen ontvangen dan een aanslagbiljet met een betaaltermijn van twee maand.
    • Bij een laattijdige betaling worden nalatigheidsinteresten aangerekend (7%), berekend vanaf de maand volgend op de uiterste betaaldatum.
• Het afleveren van een attest van erfopvolging blijft ook na 1 januari 2015 een federale bevoegdheid.
• Er worden wettelijke forfaits voor de schulden van de overledene voorzien:
  • Schulden van de overledene: 1.500 €
  • Begrafeniskosten: 6.000 €
  • Schuldenforfait betreft enkel niet specifieke schulden.
  • Zijn de schulden of kosten hoger dan kan u deze bewijzen.
  • Geen forfaits voor schulden voor het verwerven of behouden van onroerende goederen.

Wat werd er meteen gewijzigd in de registratiebelastingen?

• Vanaf 1 januari 2015 wordt de Vlaamse overheid bevoegd voor de inning van sommige registratiebelastingen. Door wijziging in de wetgeving verandert de naam “Registratierechten” dan ook in “Registratiebelasting”.
• Onder de Vlaamse registratiebelastingen vallen dan vanaf heden ook:
  • Verkooprecht: overdracht ten bezwarende titel van onroerend goed gelegen in het Vlaamse Gewest
  • Recht van hypotheekvestiging: vestiging van een hypotheek op een onroerend goed gelegen in het Vlaamse Gewest
  • Verdeelrecht: gehele of gedeeltelijke verdelingen van onroerende goederen gelegen in het Vlaamse Gewest, afstanden onder bezwarende titel, onder mede-eigenaars, van onverdeelde delen in soortgelijke goederen en omzetting van vruchtgebruik (art. 745 quater en 745 quinquies van het Burgerlijk Wetboek, zelfs indien er geen onverdeeldheid is (art. 3, 1stelid, 7°))
  • Schenkbelasting: schenkingen onder de levenden van roerende of onroerende goederen door Rijksinwoners met fiscale woonplaats in het Vlaamse Gewest. Bij een schenking door een niet-Rijksinwoner is VLABEL bevoegd voor de schenkingen die betrekking hebben op onroerende goederen die gelegen zijn in het Vlaamse Gewest.

Wat verandert er voor de schenkbelasting?

• De wetgeving wordt overgebracht van het Wetboek der Registratierechten naar de Vlaamse Codex Fiscaliteit.
• Voortaan spreken wij dus over schenkbelasting in plaats van schenkingsrechten.
• Registreren van een schenking blijft een Federale materie.
• Vanaf 01/01/2015 is de betaling van de schenkbelasting een Vlaamse bevoegdheid.
• Een schenking moet nog steeds voor een notaris verleden worden.
• De handgift en de bankgift kunnen nog steeds onderhands gebeuren. Abeka zorgt hierbij voor uw begeleiding.
  • Hierop is er nog steeds geen schenkbelasting verschuldigd.
  • Er is op dit soort schenkingen echter nog wel een erfbelasting verschuldigd als de schenker overlijdt binnen de 3 jaar en in sommige gevallen binnen de 7 jaar.
• Wil men de brief van een handgift of bankgift alsnog registreren dan dienen deze niet meer eerst betaald te worden, men zal hiervoor een aanslagbiljet ontvangen.

Rulingdienst

De Vlaamse belastingdienst voorziet geen eigen rulingdienst, daar waar de federale belastingdienst wel een “ Dienst Voorafgaandelijke Beslissingen “ had.
Men zal echter wel de vroeger afgesproken rulings respecteren. Men zal echter wel een mogelijkheid voorzien om interpretatievragen te stellen.

(Auteur: Georges Bauwens, erkend boekhouder-fiscalist BIBF 301 85 790)